การใช้เชื้อแบคทีเรีย บาซิลัส ทูริงเยนซิส (บี ที) Bacillus thuringiensis
เชื้อแบคทีเรีย บาซิลัส ทูริงเยนซิส หรือ บีที เป็นจุลินทรีย์ชนิดหนึ่งในธรรมชาติที่มีฤทธิ์ในการทำลายแมลง โดยเฉพาะหนอนผีเสื้อที่เป็นศัตรูของพืชที่สำคัญทางเศรษฐกิจหลายชนิด เมื่อหนอนกินเชื้อ บี ที เข้าไปสารพิษที่ บี ที สร้างขึ้นจะไปมีผลทำให้ระบบย่อยอาหารของแมลงล้มเหลว กระเพาะบวมเต่งและแตก ส่งผลให้แมลงหยุดกินอาหารเคลื่อนไหวช้า ชักกระตุก เป็นอัมพาต และตายภายใน 1-2 วัน เชื้อ บี ที จึงสามารถใช้ในการควบคุม หนอนผีเสื้อ ศัตรูพืชหลายชนิดที่ดื้อต่อสารเคมีได้ดี ในขณะเดียวกันเชื้อ บี ที ยังเป็นเชื้อจุลินทรีย์ที่ไม่เป็นพิษต่อมนุษย์ สัตว์ และไม่มีพิษตกค้างในสิ่งแวดล้อม
วิธีการใช้เชื้อ บี ที
เชื้อ บี ที ที่มีจำหน่ายมีหลายชนิด หลายความเข้มข้น ทั้งในรูปผงแห้ง และน้ำเข้มข้น การใช้ บี ที ควรใช้ตามอัตราแนะนำตามฉลาก โดยมีวิธืการดังนี้
- สำหรับ บี ที ผงแห้งควรผสมในน้ำประมาณ 1 ลิตร แล้วคนให้ละลายก่อนจะนำไปผสมลงในน้ำที่จะใช้ฉีดพ่นทั้งหมด
- หลังจากผสม บี ที แล้วให้พักไว้ 2-3 ชั่วโมง ให้เชื้อ บี ที แตกตัวและสร้างสารพิษในถังฉีดพ่น
- ควรผสมสารจับใบทุกครั้ง เพื่อ่วยให้ เชื้อ บี ที ติดอยู่กับส่วนต่างๆของพืชได้นานยิ่งขึ้น
- ควรปรับหัวฉีดให้เกิดละอองน้ำให้มากที่สุด ฉีดพ่นให้ทั่วต้นพืช เพื่อให้หนอนแมลงศัตรูพืชมีโอกาสกินเชื้อ บีที มากที่สุด
- ควรฉีดพ่น 3-5 วัน ติดต่อกัน 2-3 ครั้ง ในช่วงพบการระบาด
เทคนิคการใช้เชื้อ บี ที ให้ได้ผลดี
- ควรใช้เชื้อ บี ที ในขณะที่หนอนยังเล็กอยู่
- ควรพ่น บี ที ในตอนเย็นเพื่อเลี่ยงแสงแดด และการฉีดพ่นในขณะมีความชื้นในแปลงสูง จะได้ผลดียิ่งขึ้น
- ควรฉีดพ่น บี ที ติดต่อกัน 2-3 ครั้ง และควรผสมสารจับใบทุกครั้ง
- ควรเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ยังใหม่และยังไม่หมดอายุการใช้งาน หรือยึดเกณฑ์ ( บีที ผงแห้ง มีอายุ 2-3 ปี) และ (บีที น้ำเข้มข้น มีอายุ 1-2 ปี)
- ไม่ควรผสมเชื้อ บีที กับสารเคมีป้องกันกำจัดโรคพืช โดยเฉพาะสารที่ออกฤทธิ์ทำลายเชื้อแบคทีเรีย เช่น สารปฏิชีวนะและสารประกอบของทองแดง คอปเปอร์ คอลไรด์ เป็นต้น
- เก็บภาชนะบรรจุ บีที ไว้ให้พ้นจากแสงแดงและความร้อน
ชนิดของหนอนศัตรูพืช
- พืชผัก หนอนใยผัก หนอนคืบกะหล่ำ หนอนกระทู้ผัก หนอนเจาะสมอฝ้าย หนอนผีเสื้อขาว และหนอนกินใบผัก เป็นต้น
- พืชไร่ หนอนเจาะลำต้นข้าวโพด หนอนบุ้ง และหนอนคืบละหุ่ง เป็นต้น
- ไม้ผล หนอนประกบใบส้ม หนอนกินใบชมพู่ หนอนร่าน หนอนแก้วส้ม หนอนไหมป่า และหนอนแปะใบองุ่น เป็นต้น
คุณสมบัติเด่น ของเชื้อ บาซิลัส ทูริงเยนซิส
- สามารถเจาะจงต่อแมลงเป้าหมายเฉพาะกลุ่ม ไม่มีผลกระทบต่อแมลงชนิดอื่นๆ ที่ไม่ต้องการกำจัด เช่น ตัวห้ำ ตัวเบียน
- ปลอดภัยต่อพืช สัตว์ และมนุษย์ การใช้เชื้อ บี ที จึงปลอดภัยต่อผู้บริโภค และผู้ใช้
- ไม่มีพิษตกค้างเมื่อพ่น บี ที แล้วจึงสามารถนำพืชมาบริโภคได้ทันที
- มีประสิทธิภาพสูงเมื่อเทียบกับจุลินทรีย์ชนิดอื่นๆ จึงสามารถใช้แทนสารเคมีกำจัดแมลง ศัตรูพืชได้ และหาซื้อได้ง่าย
ขอบคุณข้อมูลจาก : ศูนย์บริหารศัตรูพืช จังหวัดเชียงใหม่ กรมส่งเสริมการเกษตร
http://www.pmc08.doae.go.th/bt.htm
